کد مطلب:211018 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:118
روات مورد اعتماد فریقین
اینك برای بسط اطلاعات خوانندگان عزیز تعدادی از روات و اصحاب و شاگردان مدرسه جعفری را كه از رجال امت و علماء حدیث و وارثین علوم جعفری به مقدار استعداد و لیاقت و شرایط وجودی و زمان و مكان بودند و مورد اعتماد فریقین گردیده همه فرق اسلامی از آنها نقل حدیث نموده اند و اخبارشان در صحاح سته مورد استناد و از اهم مصادر و اوثق اخبار روات است نقل می كنیم تا معلوم شود علاوه بر روات موثق شیعه و اصحاب خاص امامیه مكتب جعفری مردانی بزرگ و علمای متبحری دیگر بوده اند یا از همین فرقه كه مورد اعتماد و وثوق عامه دانشمندان گردیده یا از آنها كه مورد اطمینان علمای عامه بوده اند و احادیث از آنها اخذ و اقتباس و ضبط و نقل شده است.
[ صفحه 110]
1- ابراهیم بن سعد - ابراهیم بن سعد بن عبدالرحمن زهری متوفی 183 از بزرگان رجال و اعلام سته می باشد كه یزید بن هارون و احمد بن حنبل و بسیاری از او نقل حدیث نموده اند و ابن معین و ابوحاتم و عجلی و احمد بن حنبل او را موثق شناخته و روایات او را در تهذیب و كافی هم نقل كرده اند.
2- ابراهیم بن زیاد - ابراهیم بن زیاد بغدادی متوفی 288 كه مسلم و ابوداود و نسائی از او نقل كرده اند.
3- ابراهیم بن محمد - ابراهیم بن محمد بن یحیی اسلمی ابواسحاق مدنی متوفی 191 از رجال اصحاب امام صادق بوده است.
4- ابراهیم بن طهمان - ابراهیم بن طهمان بن شعیب هروی متوفی 168 از اعلام رجال صحاح سته می باشد ابونعیم نوشته او را امام صادق روایت كرده و مردی موثق بوده - احمد بن حنبل - ابوداود - و ابوحاتم نیز او را توثیق نموده و از او نقل كرده اند.
5- ابراهیم بن علی - ابراهیم بن علی بن الحسن بن رافع مدنی كه احمد بن محمد و ابراهیم بن منذر و یعقوب بن حمید و ابن ماجه از او نقل حدیث نموده اند.
6- ابراهیم بن محمد - ابراهیم بن محمد بن ابی یحیی متوفی سال 183 از اعلام علمای حدیث است كه شافعی از او نقل كرده و توثیق نموده احمد بن حنبل او را قدری - معتزلی - جهمی دانسته - ابن عدی و ابن عقده و شیخ طوسی كتب او را یادآور شده اند.
7- ابراهیم بن مهاجر ازدی - از رجال حدیث است كه حفص بن راشد از او نقل كرده و خطیب بغدادی او را از متفقین نوشته است.
8- بسام بن عبدالله - بسام بن عبدالله صیرفی ابوالحسن كوفی - از موثقین است احمد و یحیی بن معین او را توثیق كرده نسائی و ابن حجر از او نقل كرده اند.
9- بشیر بن میمون - بشیر بن میمون خراسانی متوفی 180 ساكن مكه بود بعد به بغداد رفته و از اصحاب امام صادق گردیده و پس از امام صادق معتكف و گوشه نشین گشته.
10 - تلید بن سلیمان - تلید بن سلیمان محاربی ابوسلیمان كوفی اعرج متوفی 190 احمد بن حنبل و اسحاق بن موسی از او نقل كرده و ترمذی و ابن عقده كتابی را كه از حضرت صادق نقل كرده ذكر نموده اند.
[ صفحه 111]
11- الجراح بن ملیح - جراح بن ملیح رواشی كوفی متوفی 175 - سفیان بن عقبه ابوقتیبه - ابن مهدی - ابن سعد از او نقل حدیث نموده او متولی خزینه هارون در بغداد بوده و ضعیف الحدیث است - مسلم - ابوداود - ترمذی - ابن ماجه از او نقل نموده اند.
12 - جریر بن عبدالحمید - جریر بن عبدالحمید بن قطر ابوعبدالله رازی قاضی متوفی 188 كه ابن راهویه - پسران ابی شیبه - یحیی بن معین - موسی بن قطان - محمد بن قدامه از او نقل نموده اند - عجلی و نسائی او را موثق شناخته از رجال صحاح سته نام برده شیخ در رجال از اصحاب امام صادق شناخته ابن حجر هم او را صحیح و ثقه نام برده.
13 - حبیب بن نعمان - حبیب بن نعمان اسدی از رجال بنی اسد و صاحب كتابی است كه از امام صادق روایت كرده - ابن حجر و ابن حبان و ابوداود و ابن ماجه او را ثقه دانسته اند.
14- حبیب بن یسار - حبیب بن یسار كندی كوفی كه ابی جارود - زكریا بن یحیی حمیری - یوسف بن صهیب از او نقل كرده و شیخ طوسی و ابن حجر و غیره از ثقات نام برده اند.
15- حسن بن عیاشی - حسن بن عیاشی بن سالم اسدی ابومحمد كوفی متوفی 172 كه احمد بن یونس - نسائی - مسلم - ترمذی از او نقل كرده اند.
16- حكم بن عتبه - ابومحمد كندی متوفی 113 - ابن عمش و منصور و سبیعی و شیبانی نقل او را از رجال صحاح سته دانسته در كافی و تهذیب هم ثقه شناخته شده.
17- حمید بن حماد - حمید بن حماد بن خوار تمیمی ابوالجهم كوفی متوفی 115 از رجال حدیث است كه ابوداود و زید بن حباب و ابن حبان نقل كرده اند.
18- حارث بن عمر - از رجال حدیث بوده كه چهار نفر از اصحاب سته از او نقل كرده و توثیق نموده اند.
19- حمید بن قیس - حمید بن قیس اعرج متوفی 130 از رجال صحاح سته می باشد.
20- حماد بن عیسی - حماد بن عیسی جعفری مدنی متوفی 208 به نقل ابن ماجه و ترمذی و ابواسحاق جوزجانی.
21- حرث بن عمران اسدی - حرث بن عمران اسدی - ابوسعید اشبح و ابن ماجه از او نقل كرده اند.
22- حاتم بن اسماعیل - حاتم بن اسماعیل مدنی ابواسماعیل حارث متوفی 186 از
[ صفحه 112]
اصحاب رجال صحاح سته می باشد.
23- داود بن زبرقان داود بن زبرقان رقاشی ابوعمر بصری بغدادی متوفی 186 ابن حجر او را از طبقه هشتم نوشته و ترمذی و ابن ماجه از او نقل نموده.
24- ربیع بن حبیب - ربیع بن حبیب عبسی كوفی از ثقات روات بوده - بخاری او را منكر حدیث دانسته و ابن ماجه از او نقل كرده.
25- رحیل - رحیل بضم راء برادر زهیر كه ابن حبان و ترمذی و ابوداود و صدوق و ابن حجر از او نقل كرده اند.
26- رقبه - رقبة بن مصقله عبدی كوفی متوفی 129 - از ثقات اصحاب صحاح سته بوده بخاری - مسلم - ترمذی - ابوداود - نسائی - ابن ماجه از او نقل نموده.
27- ركین بن ربیع - ركین بن ربیع بن عمیله كوفی متوفی 131 شعبه - ثوری - معتبر بن سلیمان - نسائی - بخاری در چهار صحاح از او نقل نموده اند.
28- زكریا بن اسحق - زكریا بن اسحق مكی متوفی 148 - كه بخاری ابوداود و ابن معین او را موثق دانسته - از اصحاب صحاح سته می باشد.
29- زیاد بن سعد - زیاد بن سعد خراسانی ابوعبدالرحمان مكی نزیل الیمن كه ابن جریح و همام و مالك بن انس او را از رجال صحاح سته و ثقه دانسته است.
30- زید بن عطاء - زید بن عطاء بن سائب كوفی ثقفی به نقل ترمذی و ابوداود از رجال حدیث است.
31- زهیر بن محمد تمیمی - زهیر بن محمد تمیمی ابوالمنذر خراسانی متوفی 162
32 - زید بن حسن - زید بن حسن قرشی ایماطی كه اسحق و ابن مدینی از او نقل كرده ترمذی در صحیح از او نقل كرده.
33- سعید بن سلام - ابوعثمان كوفی سعید بن سالم قداح كه شافعی و یحیی بن آدم از او نقل كرده و ابوداود و ابن حجر او را از كبار فقها دانسته است.
34- سعید بن عبدالجبار - سعید بن عبدالجبار زبیدی ابوعثمان حمصی كه ابن ماجه از او نقل كرده.
35- سعید بن عبدالرحمن - سعید بن عبدالرحمن جمحی ابوعبدالله مدنی متوفی 176 كه ابن معین او را ثقه دانسته و در صحاح از او نقل حدیث شده است.
[ صفحه 113]
36- سلمة بن كمیل سلمة بن كمیل حضرمی كوفی متوفی 121 كه ابن یحیی و شعبه و حماد بن سلمه از رجال صحاح سته است و 250 حدیث نقل كرده.
37- سلیمان بن مهران ابومحمد كوفی اعمش اسدی كوفی متوفی 147 از اعلام رجال صحاح سته است و از رؤسای بائده می باشد كه از امام صادق نقل كرده.
38- سفیان ثوری سفیان بن سعید بن مسروق ثوری كوفی متوفی 161 از اعلام رجال صحاح سته و از رؤسای مذهب بائده است كه زیاد خدمت امام صادق رفت و آمد می كرد و اخبار او را از ابن داود و حلبی و كشی نقل كرده اند.
39- سفیان بن عیینه ابی عمران سفیان بن عیینه متوفی 198 هم از رؤسای مذاهب بائده است.
40- سعید بن عبدالرحمن سعید بن عبدالرحمن جحمی متوفی 176 - از اعلام روات و اصحاب صحاح سته می باشد غیر از بخاری بقیه او را ثقه دانسته
41- سعید بن مسلمه سعید بن مسلمة بن هشام اموی متوفی 201 از شیوخ شافعی است كه ترمذی و ابن ماجه از او نقل كرده
42- سنان بن هارون سنان بن هارون برجمی ابوبسر كوفی - ترمذی از او نقل كرده 43- سعید بن طریف سعید بن طریف حنظلی اسكافی كوفی كه ابن حجر او را رافضی شناخته و ترمذی و ابن ماجه از او نقل حدیث نموده اند.
44- سعید بن ابی خثیم ابی خثیم بن رشد هلالی كوفی متوفی 180 احمد بن حنبل و عبدالله بن ابی شیبه او را موثق شناخته.
45- سعید بن حسان سعید بن حسان مخزومی مكی قاضی - كه سفیان - زبیری - غیره او را از اصحاب صادق علیه السلام شناخته و در صحاح سته احادیث او ذكر شده
46- سعید بن سالم سعید بن سالم قداح بن عثمان مكی خراسانی كوفی از كبار فقها و اصحاب حدیث بوده است و اصحاب صحاح سته از او ذكر نموده اند.
47- سالم بن عبدالواحد سالم بن عبدالواحد مرادی كوفی از اصحاب رجال روات صحاح سته بوده
48- شعبة بن حجاج شعبة بن حجاج بن وروهتكی متوفی 160 از اعلام رجال حدیث است و اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
[ صفحه 114]
49- شرجیل بن مدرك شرجیل بن مدرك جعفی كوفی و ثقه ابن معین و ابن حجر او را از دسته پنجم اصحاب حدیث شناخته است.
50- شعیب بن خالد شعیب بن خالد بجلی - ابن حجر در تقریب او را از طبقه هفتم شناخته و نسائی از او نقل كرده
51- ضحاك بن مخلد ضحاك بن مخلد شیبانی متوفی 212 - كه از اعلام رجال حدیث است و در كتب صحاح سته از او نقل شده و از مشایخ بخاری بوده
52- طلحة بن زید طلحة بن زید قرشی رقی كه شیبان بن فروخ و ابن معین و ابن ماجه از او نقل می كند.
53- عاصم بن عمر عاصم بن عمر بن حفص بن عاصم بن عمر بن خطاب اصحاب صحاح سته او را موثق دانسته و از او نقل كرده اند
54- عاصم بن حمید عاصم بن حمید حناط كوفی ابن حجر او را توثیق نموده و صدوق از دسته و طبقه هفتم شناخته است
55- عاصم بن سلیمان عاصم بن سلیمان بصری معروف بالكوزی متوفی 141 كه از اعلام رجال صحاح سته است.
56- عامر بن سمط عامر بن سمط تمیمی كوفی ابن حجر او را توثیق نموده و نسائی از او نقل كرده
57- عتبة بن عبدالله عتبة بن عبدالله بن عتبه هذلی از اصحاب رجال صحاح سته است كه چهل حدیث از او نقل شده
58- عثمان بن فرقد عثمان بن فرقد عطار بصری كه بخاری و ترمذی از او نقل كرده اند.
59- عثمان بن عبدالرحمان عثمان بن عبدالرحمان بن عمر بن سعد بن ابی وقاص زهری كه مالكی نسبت خود را به او می پیوندد ابن معین و ابن حجر او را تكذیب نموده اند
60- عثمان بن مطر عثمان بن مطر بصری شیبانی ابن ماجه از او نقل كرده
61- عطاء بن مسلم عطاء بن مسلم خفاف حلبی متوفی 190 - در صحاح سته از او نقل شده است.
62- علی بن صالح علی بن صالح ابوالحسن همدانی كوفی متوفی 151 كه چهار نفر
[ صفحه 115]
از اصحاب صحاح سته از او نقل حدیث كرده اند.
63- عوام بن حوشب عوام بن حوشب شیبانی ربعی واسطی متوفی 148 از اعلام رجال صحاح سته است او را موثق دانسته دویست حدیث از او نقل نموده اند.
64- عیسی بن عمر عیسی بن عمر اسدی كوفی همدانی متوفی 156 كه ابن معین و نسائی او را توثیق نموده و ترمذی هم از او نقل كرده
65- عبدالجبار عبدالجبار بن عباس همدانی شامی كه مسلم بن قتیبه و ابن حجر و بخاری و ترمذی از او نقل نموده اند
66- عبدالعزیز تمیمی عبدالعزیز بن عبدالله بن ابی سلمه ماجشون تمیمی مدنی متوفی 166 از اعلام رجال حدیث صحاح سته است - شیخ - اردبیلی - استرابادی هم او را از روات حدیث امام صادق نام برده اند.
67- عبدالعزیز مخزومن عبدالعزیز بن عبدالله مخزومی مدنی متوفی در خلافت منصور - بخاری - مسلم - ترمذی - ابن ماجه از او نقل نموده اند.
68- عبدالوهاب عبدالوهاب بن عبدالمجید بن صلت متوفی 194 از شیوخ شافعی و احمد بن حنبل است
69- عبدالملك بن جریح عبدالملك بن جریح از اعلام رجال صحاح است كه در 149 درگذشته
70- عبدالله بن رجاء عبدالله بن رجاء مكی بصری از شیوخ روایتی احمد بن حنبل و یحیی - و دیگران بوده بخاری - مسلم - ابی داود نسائی - ابن ماجه از او نقل كرده اند.
71- عبدالله بن جعفر عبدالله بن جعفر بن نجیع سعدی مدنی متوفی 178 - ابن قتیبه و ابن حجر از او روایت كرده ترمذی و ابن ماجه از او نقل نموده اند
72- عبدالله بن جعفر عبدالله بن جعفر بن عبدالرحمن بن مسور بن مخزمه مدنی متوفی 170 - عجلی او را توثیق نموده و در چهار صحاح نقل حدیث شده
73- عبدالله بن زبیر عبدالله بن زبیر بن عیسی اسدی مكی متوفی 219 از شیوخ بخاری است و در صحاح سته از او نقل شده است
74- عبدالله بن زیاد عبدالله بن زیاد بن سلیمان بن سمعان بلالی قاضی بوده و بیشتر او را تكذیب نموده اند.
[ صفحه 116]
75 - عبدالله بن ابی بكر عبدالله بن ابی بكر بن محمد بن محمد بن حزم انصاری متوفی 116 یا به نقل ابن سعد در طبقات سال 135 از رجال صحاح سته است
76 - عبیدالله بن عمر عبیدالله بن عمر بن حفص بن عاصم بن عمر بن خطاب متوفی 147 از فقهای سبعه و علمای انبات و از رجال صحاح سته است و ابونعیم از او زیاد نقل حدیث كرده
77- علی بن هاشم علی بن هاشم بن برید عابدی كوفی متوفی 180 از اعلام و شیوخ احمد بن حنبل و از اصحاب رجال صحاح سته به شمار می رود
78- عمرو بن خالد عمرو بن خالد قرشی علامه بنی هاشم بوده و بسیاری از فریقین از او نقل كرده اند
79- عمرو بن هارون عمرو بن هارون بلخی متوفی 194 كثیر الحدیث بوده در علم قراآت مهارتی داشته در الشذرات ذكر شده
80- عمرو بن قیس عمرو بن قیس هلالی كوفی از اصحاب رجال حدیث صحاح سته بوده.
81- عمر بن دینار عمر بن دینار مكی ابومحمد اثرم جحمی متوفی 126 از اصحاب امام باقر و امام صادق علیه السلام بوده و در صحاح سته از او نقل شده
82- فضیل بن عیاض فضیل بن عیاض بن سعد بن بسر تمیمی متوفی 187 از اصحاب رجال حدیث است
83- فضیل بن مرزوق كوفی كه سفیان و ابن معین او را توثیق نموده و در صحاح سته نقل شده
84- فلیح بن سلیمان فلیح بن سلیمان ابی المغیره خزاعی كوفی متوفی 168 از اعلام رجال صحاح سته است ولی كثیر الخطا بوده
85- قاسم بن معن مسعود هذلی متوفی 175 كه ابونعیم از او بسیار نقل كرده است و در صحاح سته نیز ذكر شده
86- قاسم بن عبدالله قاسم بن عبدالله بن عمر بن حفص بن عمر بن خطاب متوفی 150 كه مورد توجه فریقین بوده - و در صحاح سته از او نقل شده است
87- محمد بن اسحاق محمد بن اسحاق بن یسار متوفی 151 كه انصاری و شعبه و حماد
[ صفحه 117]
غیره از او نقل نموده اند و در صحاح سته نیز ذكر شده
88- محمد بن فلیج محمد بن فلیج بن سلیمان مدنی متوفی 177 كه بخاری نسائی و غیره از او نقل كرده اند
89- محمد بن حسن محمد بن حسن بن ابی یزید همدانی كوفی مقیم واسط از رجال حدیث است
90- محمد بن مجیب محمد بن مجیب ثقفی كوفی ساكن بغداد كه بسیاری از او نقل حدیث نموده اند.
91- محمد بن ثابت محمد بن ثابت بن اسلم بنانی بصری كه بسیاری از او نقل كرده اند
92- محمد بن جعفر محمد بن جعفر بن ابی كثیر مدنی به نقل ابن حجر از طبقه هفتم است و در صحاح سته نقل شده است
93- معلی بن هلال معلی بن هلال حضرمی كوفی قتیبه تكذیب نموده و ابن ماجه نقل كرده
94- معمر بن راشد معمر بن راشد صنعانی بصری متوفی 153 - از فضلای اصحاب حدیث و رجال صحاح سته می باشد.
95- معمر بن یحیی معمر بن یحی بن سام ضبی كوفی به نقل بخاری در صحیح از موثقین است
96- منصور بن معتمر منصور بن معتمر سلمی كوفی متوفی سال 132 از اعلام رجال حدیث صحاح سته می باشد از اصحاب امام باقر و امام صادق بوده هزار حدیث از او نقل شده است.
97- منهال بن عمر منهال بن عمر اسدی كوفی كه به نقل نسائی موثق و اصحاب صحاح همه از او نقل كرده اند از اصحاب امام سجاد و امام باقر و امام صادق علیه السلام است.
98- میسرة بن حبیب میسرة بن حبیب نهدی ابوحازم كوفی صدوق او را از طبقه هفتم نوشته و اصحاب صحاح سته او را موثق و از او نقل حدیث كرده اند.
99- مالك بن انس مالك بن انس اصبحی متوفی 179 - از بزرگان و ائمه مذاهب اربعه است كه از اصحاب امام صادق بوده.
100- مكی بن ابراهیم مكی بن ابراهیم بن حنظلی بلخی متوفی 215 - از حفاظ و شیوخ بخاری است كه در صحاح از او نقل شده است.
101- معسود بن سعد مسعود بن سعد كوفی ابوسعد جعفی از اخیار بندگان و از
[ صفحه 118]
موثقین اصحاب حدیث از او نقل كرده اند.
102- مسلم بن خالد مسلم بن خالد مخزومی مكی متوفی 189 كه شافعی از او نقل كرده و در صحاح احادیث او ضبط شده.
103- مصعب بن سلام مصعب بن سلام تمیمی كوفی نزیل بغداد كه احمد بن حنبل و سایر اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
104- معاویة بن صالح معاویة بن صالح حضرمی حمصی متوفی 158 قاضی اندلس و مفتی آن دیار بوده بسیاری از او نقل كرده اند و از غرب به مدرسه جعفری شتافته است.
105- معاویة بن عمار معاویة بن عمار بجلی دهنی متوفی 175 كه بسیاری از او نقل نموده و كتبی تصنیف كرده مانند كتاب الصلوة - كتاب یوم و لیله - كتاب الطلاق - كتاب الدعا - و در صحاح سته هم از او نقل شده از رجال موثق و كبار اصحاب حدیث به شمار می رود.
106- معروف بن خربوذ معروف بن خربوذ غلام عثمان مكی كه بخاری مسلم و غیره از او نقل نموده اند از اصحاب امام باقر و صادق علیهم السلام است.
107- نعمان بن ثابت ابوحنیفه نعمان بن ثابت تمیمی متوفی 150 رئیس مذهب حنفی كه مادرش در صف خدمه خانه امام صادق بوده است.
108- نوح بن دراج نوح بن دراج نخعی قاضی متوفی 181 كه سعید بن منصور و ابن ماجه از او نقل نموده اند.
109- نوح بن ابی مریم نوح بن ابی مریم قرشی قاضی مروزی متوفی 173 كه اصحاب صحاح سته از او نقل نموده اند - و به نقل حاكم او واضع حدیث فضایل قرآن است.
110- هارون بن سعد عجلی هارون بن سعد عجلی به نقل كشی زیدی است و ابن حجر او را رافضی نوشته و اصحاب صحاح از او نقل كرده اند.
111- هارون بن موسی هارون بن موسی بن ازدی قاری اصحاب صحاح سته از او نقل نموده اند.
112- هلال بن ابی حمید هلال بن ابی حمید یا ابن مقلاص ابوایوب صیرفی كوفی كه اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
113- وهیب بن خالد وهیب بن خالد باهلی بصری متوفی 165 از حفاظ اعلام و از رجال صحاح سته است كه بسیار حدیث از او نقل شده است.
[ صفحه 119]
114- یحیی بن سعید یحیی بن سعید بن فروخ قطان متوفی 198 - از اعلام حفاظ و از رجال حدیث صحاح سته است.
115- یحیی بن قیس یحیی بن سعید بن قیس انصاری مدنی متوفی 144 بسیاری از او نقل حدیث نموده و ابن مدینی گفته سیصد حدیث از او نقل كرده ام و بخاری نوشته در ادب منحصر به فرد بوده از موثقین روات است.
116- یحیی بن سلیم یحیی بن سلیم طائفی قرشی مقیم مكه متوفی 193 بسیاری از او نقل حدیث نموده اند و اصحاب صحاح سته از او روایت كرده.
117- یعلی بن حرث یعلی بن حرث محاربی كوفی متوفی 168 از ثقات اصحاب حدیث است كه در صحاح سته از او نقل شده است - در صحاح سته سیصد نفر از این افراد را مورد توجه قرار داده و از آنها حدیث نقل نموده اند كه همه از شاگردان امام صادق علیه السلام بوده اند
[ صفحه 110]
1- ابراهیم بن سعد - ابراهیم بن سعد بن عبدالرحمن زهری متوفی 183 از بزرگان رجال و اعلام سته می باشد كه یزید بن هارون و احمد بن حنبل و بسیاری از او نقل حدیث نموده اند و ابن معین و ابوحاتم و عجلی و احمد بن حنبل او را موثق شناخته و روایات او را در تهذیب و كافی هم نقل كرده اند.
2- ابراهیم بن زیاد - ابراهیم بن زیاد بغدادی متوفی 288 كه مسلم و ابوداود و نسائی از او نقل كرده اند.
3- ابراهیم بن محمد - ابراهیم بن محمد بن یحیی اسلمی ابواسحاق مدنی متوفی 191 از رجال اصحاب امام صادق بوده است.
4- ابراهیم بن طهمان - ابراهیم بن طهمان بن شعیب هروی متوفی 168 از اعلام رجال صحاح سته می باشد ابونعیم نوشته او را امام صادق روایت كرده و مردی موثق بوده - احمد بن حنبل - ابوداود - و ابوحاتم نیز او را توثیق نموده و از او نقل كرده اند.
5- ابراهیم بن علی - ابراهیم بن علی بن الحسن بن رافع مدنی كه احمد بن محمد و ابراهیم بن منذر و یعقوب بن حمید و ابن ماجه از او نقل حدیث نموده اند.
6- ابراهیم بن محمد - ابراهیم بن محمد بن ابی یحیی متوفی سال 183 از اعلام علمای حدیث است كه شافعی از او نقل كرده و توثیق نموده احمد بن حنبل او را قدری - معتزلی - جهمی دانسته - ابن عدی و ابن عقده و شیخ طوسی كتب او را یادآور شده اند.
7- ابراهیم بن مهاجر ازدی - از رجال حدیث است كه حفص بن راشد از او نقل كرده و خطیب بغدادی او را از متفقین نوشته است.
8- بسام بن عبدالله - بسام بن عبدالله صیرفی ابوالحسن كوفی - از موثقین است احمد و یحیی بن معین او را توثیق كرده نسائی و ابن حجر از او نقل كرده اند.
9- بشیر بن میمون - بشیر بن میمون خراسانی متوفی 180 ساكن مكه بود بعد به بغداد رفته و از اصحاب امام صادق گردیده و پس از امام صادق معتكف و گوشه نشین گشته.
10 - تلید بن سلیمان - تلید بن سلیمان محاربی ابوسلیمان كوفی اعرج متوفی 190 احمد بن حنبل و اسحاق بن موسی از او نقل كرده و ترمذی و ابن عقده كتابی را كه از حضرت صادق نقل كرده ذكر نموده اند.
[ صفحه 111]
11- الجراح بن ملیح - جراح بن ملیح رواشی كوفی متوفی 175 - سفیان بن عقبه ابوقتیبه - ابن مهدی - ابن سعد از او نقل حدیث نموده او متولی خزینه هارون در بغداد بوده و ضعیف الحدیث است - مسلم - ابوداود - ترمذی - ابن ماجه از او نقل نموده اند.
12 - جریر بن عبدالحمید - جریر بن عبدالحمید بن قطر ابوعبدالله رازی قاضی متوفی 188 كه ابن راهویه - پسران ابی شیبه - یحیی بن معین - موسی بن قطان - محمد بن قدامه از او نقل نموده اند - عجلی و نسائی او را موثق شناخته از رجال صحاح سته نام برده شیخ در رجال از اصحاب امام صادق شناخته ابن حجر هم او را صحیح و ثقه نام برده.
13 - حبیب بن نعمان - حبیب بن نعمان اسدی از رجال بنی اسد و صاحب كتابی است كه از امام صادق روایت كرده - ابن حجر و ابن حبان و ابوداود و ابن ماجه او را ثقه دانسته اند.
14- حبیب بن یسار - حبیب بن یسار كندی كوفی كه ابی جارود - زكریا بن یحیی حمیری - یوسف بن صهیب از او نقل كرده و شیخ طوسی و ابن حجر و غیره از ثقات نام برده اند.
15- حسن بن عیاشی - حسن بن عیاشی بن سالم اسدی ابومحمد كوفی متوفی 172 كه احمد بن یونس - نسائی - مسلم - ترمذی از او نقل كرده اند.
16- حكم بن عتبه - ابومحمد كندی متوفی 113 - ابن عمش و منصور و سبیعی و شیبانی نقل او را از رجال صحاح سته دانسته در كافی و تهذیب هم ثقه شناخته شده.
17- حمید بن حماد - حمید بن حماد بن خوار تمیمی ابوالجهم كوفی متوفی 115 از رجال حدیث است كه ابوداود و زید بن حباب و ابن حبان نقل كرده اند.
18- حارث بن عمر - از رجال حدیث بوده كه چهار نفر از اصحاب سته از او نقل كرده و توثیق نموده اند.
19- حمید بن قیس - حمید بن قیس اعرج متوفی 130 از رجال صحاح سته می باشد.
20- حماد بن عیسی - حماد بن عیسی جعفری مدنی متوفی 208 به نقل ابن ماجه و ترمذی و ابواسحاق جوزجانی.
21- حرث بن عمران اسدی - حرث بن عمران اسدی - ابوسعید اشبح و ابن ماجه از او نقل كرده اند.
22- حاتم بن اسماعیل - حاتم بن اسماعیل مدنی ابواسماعیل حارث متوفی 186 از
[ صفحه 112]
اصحاب رجال صحاح سته می باشد.
23- داود بن زبرقان داود بن زبرقان رقاشی ابوعمر بصری بغدادی متوفی 186 ابن حجر او را از طبقه هشتم نوشته و ترمذی و ابن ماجه از او نقل نموده.
24- ربیع بن حبیب - ربیع بن حبیب عبسی كوفی از ثقات روات بوده - بخاری او را منكر حدیث دانسته و ابن ماجه از او نقل كرده.
25- رحیل - رحیل بضم راء برادر زهیر كه ابن حبان و ترمذی و ابوداود و صدوق و ابن حجر از او نقل كرده اند.
26- رقبه - رقبة بن مصقله عبدی كوفی متوفی 129 - از ثقات اصحاب صحاح سته بوده بخاری - مسلم - ترمذی - ابوداود - نسائی - ابن ماجه از او نقل نموده.
27- ركین بن ربیع - ركین بن ربیع بن عمیله كوفی متوفی 131 شعبه - ثوری - معتبر بن سلیمان - نسائی - بخاری در چهار صحاح از او نقل نموده اند.
28- زكریا بن اسحق - زكریا بن اسحق مكی متوفی 148 - كه بخاری ابوداود و ابن معین او را موثق دانسته - از اصحاب صحاح سته می باشد.
29- زیاد بن سعد - زیاد بن سعد خراسانی ابوعبدالرحمان مكی نزیل الیمن كه ابن جریح و همام و مالك بن انس او را از رجال صحاح سته و ثقه دانسته است.
30- زید بن عطاء - زید بن عطاء بن سائب كوفی ثقفی به نقل ترمذی و ابوداود از رجال حدیث است.
31- زهیر بن محمد تمیمی - زهیر بن محمد تمیمی ابوالمنذر خراسانی متوفی 162
32 - زید بن حسن - زید بن حسن قرشی ایماطی كه اسحق و ابن مدینی از او نقل كرده ترمذی در صحیح از او نقل كرده.
33- سعید بن سلام - ابوعثمان كوفی سعید بن سالم قداح كه شافعی و یحیی بن آدم از او نقل كرده و ابوداود و ابن حجر او را از كبار فقها دانسته است.
34- سعید بن عبدالجبار - سعید بن عبدالجبار زبیدی ابوعثمان حمصی كه ابن ماجه از او نقل كرده.
35- سعید بن عبدالرحمن - سعید بن عبدالرحمن جمحی ابوعبدالله مدنی متوفی 176 كه ابن معین او را ثقه دانسته و در صحاح از او نقل حدیث شده است.
[ صفحه 113]
36- سلمة بن كمیل سلمة بن كمیل حضرمی كوفی متوفی 121 كه ابن یحیی و شعبه و حماد بن سلمه از رجال صحاح سته است و 250 حدیث نقل كرده.
37- سلیمان بن مهران ابومحمد كوفی اعمش اسدی كوفی متوفی 147 از اعلام رجال صحاح سته است و از رؤسای بائده می باشد كه از امام صادق نقل كرده.
38- سفیان ثوری سفیان بن سعید بن مسروق ثوری كوفی متوفی 161 از اعلام رجال صحاح سته و از رؤسای مذهب بائده است كه زیاد خدمت امام صادق رفت و آمد می كرد و اخبار او را از ابن داود و حلبی و كشی نقل كرده اند.
39- سفیان بن عیینه ابی عمران سفیان بن عیینه متوفی 198 هم از رؤسای مذاهب بائده است.
40- سعید بن عبدالرحمن سعید بن عبدالرحمن جحمی متوفی 176 - از اعلام روات و اصحاب صحاح سته می باشد غیر از بخاری بقیه او را ثقه دانسته
41- سعید بن مسلمه سعید بن مسلمة بن هشام اموی متوفی 201 از شیوخ شافعی است كه ترمذی و ابن ماجه از او نقل كرده
42- سنان بن هارون سنان بن هارون برجمی ابوبسر كوفی - ترمذی از او نقل كرده 43- سعید بن طریف سعید بن طریف حنظلی اسكافی كوفی كه ابن حجر او را رافضی شناخته و ترمذی و ابن ماجه از او نقل حدیث نموده اند.
44- سعید بن ابی خثیم ابی خثیم بن رشد هلالی كوفی متوفی 180 احمد بن حنبل و عبدالله بن ابی شیبه او را موثق شناخته.
45- سعید بن حسان سعید بن حسان مخزومی مكی قاضی - كه سفیان - زبیری - غیره او را از اصحاب صادق علیه السلام شناخته و در صحاح سته احادیث او ذكر شده
46- سعید بن سالم سعید بن سالم قداح بن عثمان مكی خراسانی كوفی از كبار فقها و اصحاب حدیث بوده است و اصحاب صحاح سته از او ذكر نموده اند.
47- سالم بن عبدالواحد سالم بن عبدالواحد مرادی كوفی از اصحاب رجال روات صحاح سته بوده
48- شعبة بن حجاج شعبة بن حجاج بن وروهتكی متوفی 160 از اعلام رجال حدیث است و اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
[ صفحه 114]
49- شرجیل بن مدرك شرجیل بن مدرك جعفی كوفی و ثقه ابن معین و ابن حجر او را از دسته پنجم اصحاب حدیث شناخته است.
50- شعیب بن خالد شعیب بن خالد بجلی - ابن حجر در تقریب او را از طبقه هفتم شناخته و نسائی از او نقل كرده
51- ضحاك بن مخلد ضحاك بن مخلد شیبانی متوفی 212 - كه از اعلام رجال حدیث است و در كتب صحاح سته از او نقل شده و از مشایخ بخاری بوده
52- طلحة بن زید طلحة بن زید قرشی رقی كه شیبان بن فروخ و ابن معین و ابن ماجه از او نقل می كند.
53- عاصم بن عمر عاصم بن عمر بن حفص بن عاصم بن عمر بن خطاب اصحاب صحاح سته او را موثق دانسته و از او نقل كرده اند
54- عاصم بن حمید عاصم بن حمید حناط كوفی ابن حجر او را توثیق نموده و صدوق از دسته و طبقه هفتم شناخته است
55- عاصم بن سلیمان عاصم بن سلیمان بصری معروف بالكوزی متوفی 141 كه از اعلام رجال صحاح سته است.
56- عامر بن سمط عامر بن سمط تمیمی كوفی ابن حجر او را توثیق نموده و نسائی از او نقل كرده
57- عتبة بن عبدالله عتبة بن عبدالله بن عتبه هذلی از اصحاب رجال صحاح سته است كه چهل حدیث از او نقل شده
58- عثمان بن فرقد عثمان بن فرقد عطار بصری كه بخاری و ترمذی از او نقل كرده اند.
59- عثمان بن عبدالرحمان عثمان بن عبدالرحمان بن عمر بن سعد بن ابی وقاص زهری كه مالكی نسبت خود را به او می پیوندد ابن معین و ابن حجر او را تكذیب نموده اند
60- عثمان بن مطر عثمان بن مطر بصری شیبانی ابن ماجه از او نقل كرده
61- عطاء بن مسلم عطاء بن مسلم خفاف حلبی متوفی 190 - در صحاح سته از او نقل شده است.
62- علی بن صالح علی بن صالح ابوالحسن همدانی كوفی متوفی 151 كه چهار نفر
[ صفحه 115]
از اصحاب صحاح سته از او نقل حدیث كرده اند.
63- عوام بن حوشب عوام بن حوشب شیبانی ربعی واسطی متوفی 148 از اعلام رجال صحاح سته است او را موثق دانسته دویست حدیث از او نقل نموده اند.
64- عیسی بن عمر عیسی بن عمر اسدی كوفی همدانی متوفی 156 كه ابن معین و نسائی او را توثیق نموده و ترمذی هم از او نقل كرده
65- عبدالجبار عبدالجبار بن عباس همدانی شامی كه مسلم بن قتیبه و ابن حجر و بخاری و ترمذی از او نقل نموده اند
66- عبدالعزیز تمیمی عبدالعزیز بن عبدالله بن ابی سلمه ماجشون تمیمی مدنی متوفی 166 از اعلام رجال حدیث صحاح سته است - شیخ - اردبیلی - استرابادی هم او را از روات حدیث امام صادق نام برده اند.
67- عبدالعزیز مخزومن عبدالعزیز بن عبدالله مخزومی مدنی متوفی در خلافت منصور - بخاری - مسلم - ترمذی - ابن ماجه از او نقل نموده اند.
68- عبدالوهاب عبدالوهاب بن عبدالمجید بن صلت متوفی 194 از شیوخ شافعی و احمد بن حنبل است
69- عبدالملك بن جریح عبدالملك بن جریح از اعلام رجال صحاح است كه در 149 درگذشته
70- عبدالله بن رجاء عبدالله بن رجاء مكی بصری از شیوخ روایتی احمد بن حنبل و یحیی - و دیگران بوده بخاری - مسلم - ابی داود نسائی - ابن ماجه از او نقل كرده اند.
71- عبدالله بن جعفر عبدالله بن جعفر بن نجیع سعدی مدنی متوفی 178 - ابن قتیبه و ابن حجر از او روایت كرده ترمذی و ابن ماجه از او نقل نموده اند
72- عبدالله بن جعفر عبدالله بن جعفر بن عبدالرحمن بن مسور بن مخزمه مدنی متوفی 170 - عجلی او را توثیق نموده و در چهار صحاح نقل حدیث شده
73- عبدالله بن زبیر عبدالله بن زبیر بن عیسی اسدی مكی متوفی 219 از شیوخ بخاری است و در صحاح سته از او نقل شده است
74- عبدالله بن زیاد عبدالله بن زیاد بن سلیمان بن سمعان بلالی قاضی بوده و بیشتر او را تكذیب نموده اند.
[ صفحه 116]
75 - عبدالله بن ابی بكر عبدالله بن ابی بكر بن محمد بن محمد بن حزم انصاری متوفی 116 یا به نقل ابن سعد در طبقات سال 135 از رجال صحاح سته است
76 - عبیدالله بن عمر عبیدالله بن عمر بن حفص بن عاصم بن عمر بن خطاب متوفی 147 از فقهای سبعه و علمای انبات و از رجال صحاح سته است و ابونعیم از او زیاد نقل حدیث كرده
77- علی بن هاشم علی بن هاشم بن برید عابدی كوفی متوفی 180 از اعلام و شیوخ احمد بن حنبل و از اصحاب رجال صحاح سته به شمار می رود
78- عمرو بن خالد عمرو بن خالد قرشی علامه بنی هاشم بوده و بسیاری از فریقین از او نقل كرده اند
79- عمرو بن هارون عمرو بن هارون بلخی متوفی 194 كثیر الحدیث بوده در علم قراآت مهارتی داشته در الشذرات ذكر شده
80- عمرو بن قیس عمرو بن قیس هلالی كوفی از اصحاب رجال حدیث صحاح سته بوده.
81- عمر بن دینار عمر بن دینار مكی ابومحمد اثرم جحمی متوفی 126 از اصحاب امام باقر و امام صادق علیه السلام بوده و در صحاح سته از او نقل شده
82- فضیل بن عیاض فضیل بن عیاض بن سعد بن بسر تمیمی متوفی 187 از اصحاب رجال حدیث است
83- فضیل بن مرزوق كوفی كه سفیان و ابن معین او را توثیق نموده و در صحاح سته نقل شده
84- فلیح بن سلیمان فلیح بن سلیمان ابی المغیره خزاعی كوفی متوفی 168 از اعلام رجال صحاح سته است ولی كثیر الخطا بوده
85- قاسم بن معن مسعود هذلی متوفی 175 كه ابونعیم از او بسیار نقل كرده است و در صحاح سته نیز ذكر شده
86- قاسم بن عبدالله قاسم بن عبدالله بن عمر بن حفص بن عمر بن خطاب متوفی 150 كه مورد توجه فریقین بوده - و در صحاح سته از او نقل شده است
87- محمد بن اسحاق محمد بن اسحاق بن یسار متوفی 151 كه انصاری و شعبه و حماد
[ صفحه 117]
غیره از او نقل نموده اند و در صحاح سته نیز ذكر شده
88- محمد بن فلیج محمد بن فلیج بن سلیمان مدنی متوفی 177 كه بخاری نسائی و غیره از او نقل كرده اند
89- محمد بن حسن محمد بن حسن بن ابی یزید همدانی كوفی مقیم واسط از رجال حدیث است
90- محمد بن مجیب محمد بن مجیب ثقفی كوفی ساكن بغداد كه بسیاری از او نقل حدیث نموده اند.
91- محمد بن ثابت محمد بن ثابت بن اسلم بنانی بصری كه بسیاری از او نقل كرده اند
92- محمد بن جعفر محمد بن جعفر بن ابی كثیر مدنی به نقل ابن حجر از طبقه هفتم است و در صحاح سته نقل شده است
93- معلی بن هلال معلی بن هلال حضرمی كوفی قتیبه تكذیب نموده و ابن ماجه نقل كرده
94- معمر بن راشد معمر بن راشد صنعانی بصری متوفی 153 - از فضلای اصحاب حدیث و رجال صحاح سته می باشد.
95- معمر بن یحیی معمر بن یحی بن سام ضبی كوفی به نقل بخاری در صحیح از موثقین است
96- منصور بن معتمر منصور بن معتمر سلمی كوفی متوفی سال 132 از اعلام رجال حدیث صحاح سته می باشد از اصحاب امام باقر و امام صادق بوده هزار حدیث از او نقل شده است.
97- منهال بن عمر منهال بن عمر اسدی كوفی كه به نقل نسائی موثق و اصحاب صحاح همه از او نقل كرده اند از اصحاب امام سجاد و امام باقر و امام صادق علیه السلام است.
98- میسرة بن حبیب میسرة بن حبیب نهدی ابوحازم كوفی صدوق او را از طبقه هفتم نوشته و اصحاب صحاح سته او را موثق و از او نقل حدیث كرده اند.
99- مالك بن انس مالك بن انس اصبحی متوفی 179 - از بزرگان و ائمه مذاهب اربعه است كه از اصحاب امام صادق بوده.
100- مكی بن ابراهیم مكی بن ابراهیم بن حنظلی بلخی متوفی 215 - از حفاظ و شیوخ بخاری است كه در صحاح از او نقل شده است.
101- معسود بن سعد مسعود بن سعد كوفی ابوسعد جعفی از اخیار بندگان و از
[ صفحه 118]
موثقین اصحاب حدیث از او نقل كرده اند.
102- مسلم بن خالد مسلم بن خالد مخزومی مكی متوفی 189 كه شافعی از او نقل كرده و در صحاح احادیث او ضبط شده.
103- مصعب بن سلام مصعب بن سلام تمیمی كوفی نزیل بغداد كه احمد بن حنبل و سایر اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
104- معاویة بن صالح معاویة بن صالح حضرمی حمصی متوفی 158 قاضی اندلس و مفتی آن دیار بوده بسیاری از او نقل كرده اند و از غرب به مدرسه جعفری شتافته است.
105- معاویة بن عمار معاویة بن عمار بجلی دهنی متوفی 175 كه بسیاری از او نقل نموده و كتبی تصنیف كرده مانند كتاب الصلوة - كتاب یوم و لیله - كتاب الطلاق - كتاب الدعا - و در صحاح سته هم از او نقل شده از رجال موثق و كبار اصحاب حدیث به شمار می رود.
106- معروف بن خربوذ معروف بن خربوذ غلام عثمان مكی كه بخاری مسلم و غیره از او نقل نموده اند از اصحاب امام باقر و صادق علیهم السلام است.
107- نعمان بن ثابت ابوحنیفه نعمان بن ثابت تمیمی متوفی 150 رئیس مذهب حنفی كه مادرش در صف خدمه خانه امام صادق بوده است.
108- نوح بن دراج نوح بن دراج نخعی قاضی متوفی 181 كه سعید بن منصور و ابن ماجه از او نقل نموده اند.
109- نوح بن ابی مریم نوح بن ابی مریم قرشی قاضی مروزی متوفی 173 كه اصحاب صحاح سته از او نقل نموده اند - و به نقل حاكم او واضع حدیث فضایل قرآن است.
110- هارون بن سعد عجلی هارون بن سعد عجلی به نقل كشی زیدی است و ابن حجر او را رافضی نوشته و اصحاب صحاح از او نقل كرده اند.
111- هارون بن موسی هارون بن موسی بن ازدی قاری اصحاب صحاح سته از او نقل نموده اند.
112- هلال بن ابی حمید هلال بن ابی حمید یا ابن مقلاص ابوایوب صیرفی كوفی كه اصحاب صحاح سته از او نقل كرده اند.
113- وهیب بن خالد وهیب بن خالد باهلی بصری متوفی 165 از حفاظ اعلام و از رجال صحاح سته است كه بسیار حدیث از او نقل شده است.
[ صفحه 119]
114- یحیی بن سعید یحیی بن سعید بن فروخ قطان متوفی 198 - از اعلام حفاظ و از رجال حدیث صحاح سته است.
115- یحیی بن قیس یحیی بن سعید بن قیس انصاری مدنی متوفی 144 بسیاری از او نقل حدیث نموده و ابن مدینی گفته سیصد حدیث از او نقل كرده ام و بخاری نوشته در ادب منحصر به فرد بوده از موثقین روات است.
116- یحیی بن سلیم یحیی بن سلیم طائفی قرشی مقیم مكه متوفی 193 بسیاری از او نقل حدیث نموده اند و اصحاب صحاح سته از او روایت كرده.
117- یعلی بن حرث یعلی بن حرث محاربی كوفی متوفی 168 از ثقات اصحاب حدیث است كه در صحاح سته از او نقل شده است - در صحاح سته سیصد نفر از این افراد را مورد توجه قرار داده و از آنها حدیث نقل نموده اند كه همه از شاگردان امام صادق علیه السلام بوده اند